Wat is condens en hoe voorkom je het?
Condens ontstaat wanneer vochtige lucht neerslaat op koude oppervlakken, zoals ramen zonder isolatie. De belangrijkste oorzaak van condensatie binnen gebouwen is de combinatie van energiebesparende maatregelen en het streven om naden en kieren te dichten. Aan de ene kant willen we onze huizen minder intens verwarmen, maar aan de andere kant willen we geen warmte verliezen door ventilatie. Hierdoor isoleren we onze woningen steeds beter. Het gevolg is dat we in steeds hermetischer afgesloten huizen leven, terwijl we nog steeds dezelfde hoeveelheid vocht produceren. Dit leidt tot een hogere luchtvochtigheid binnen.
Koudeval en tocht: wat is het en hoe los je het op?
Koudeval of tocht ontstaat wanneer warme lucht bij ramen afkoelt en vervolgens naar beneden zakt, wat zorgt voor een tochtstroom over de vloer. Koude lucht is compacter en zwaarder dan warme lucht, waardoor deze zakt en de warme lucht opstijgt. De warme lucht bereikt het plafond en wordt richting het raam geduwd, waar het afkoelt en weer zakt. Dit proces kan worden verminderd of voorkomen door goede raamisolatie.
Er zijn diverse manieren om condens en tocht te voorkomen.
In onderstaande tekening zijn 7 opties weergegeven en daarna kort toegelicht.
Optie 1: Ventilatie voor condensbestrijding
Condens kan het beste worden aangepakt door de ruimte te ventileren. Omdat de buitenlucht doorgaans minder waterdamp bevat dan de lucht binnen, biedt ventilatie met buitenlucht een effectieve oplossing tegen condensatie. Zorg voor voldoende luchtcirculatie om vochtproblemen te voorkomen en het binnenklimaat gezond te houden.
Optie 2: Verhogen van de temperatuur
Het verhogen van de temperatuur is een eenvoudige oplossing om condensatie te voorkomen. Warme lucht kan meer vocht bevatten en zal daardoor minder snel neerslaan op koude oppervlakken zoals ramen. Door de temperatuur in je woning iets op te krikken, verminder je de kans op condensvorming.
Optie 3: Achterzetbeglazing voor glas-in-lood
Achterzetbeglazing aan de binnenzijde van glas-in-loodramen helpt om condens te voorkomen. De spouwruimte moet licht geventileerd worden met buitenlucht. Het glas moet goed afsluitend geplaatst worden om vocht in de spouw te minimaliseren. Soms is het nodig om het glas-in-lood opnieuw te kitten om vochtproblemen effectief aan te pakken.
Optie 4a: Voorzetbeglazing aan de buitenzijde
Voorzetbeglazing aan de buitenzijde van glas-in-loodramen zorgt ervoor dat de buitentemperatuur van het glas-in-lood hoger ligt. Hierdoor beslaan de ramen minder snel. De spouwruimte moet licht geventileerd worden met buitenlucht om vochtophoping te voorkomen. Deze methode biedt een goede oplossing voor condensatieproblemen.
Optie 4b: Voorzetbeglazing met binnenluchtventilatie
Deze optie is vergelijkbaar met optie 4a, maar met het verschil dat de spouwruimte licht geventileerd wordt met binnenlucht. Dit kan een geschikte oplossing zijn afhankelijk van de specifieke omstandigheden en vochtigheid in je woning.
Optie 5a: Museale opstelling met binnenluchtventilatie
Bij deze museale opstelling wordt het glas-in-lood uitgenomen en vervangen door een glasplaat. Het glas-in-lood wordt vervolgens omlijst en iets naar binnen teruggeplaatst, waarbij de spouwruimte wordt geventileerd met binnenlucht. Deze opstelling zorgt voor een betere bescherming van het glas-in-lood tegen weersinvloeden.
Optie 5b: Museale opstelling met isolatieglas
Deze optie is vergelijkbaar met optie 5a, maar in plaats van enkel glas wordt isolatieglas geplaatst op de oorspronkelijke plek van het glas-in-lood. Dit biedt extra thermische isolatie, terwijl het glas-in-lood beschermd blijft en minder snel zal beslaan.
Optie 6: Glas-in-lood tegen dubbelglas
Bij deze opstelling wordt het glas-in-lood uitgenomen en vervangen door isolatieglas met een hoge isolatiewaarde (U-waarde 1.1 of lager). Het glas-in-lood wordt aan de binnenzijde tegen het isolatieglas geplaatst. Deze opstelling is echter niet geschikt voor vochtige ruimten, omdat het risico op condensatie te groot is.
Optie 7: Glas-in-lood in de spouw van isolatieglas
Glas-in-lood kan ook worden geplaatst in de spouwruimte van isolatieglas, tussen twee glasplaten. Voor extra comfort kan ontspiegeld glas of veiligheidsglas worden gebruikt. Deze opstelling biedt zowel thermische isolatie als bescherming tegen condensvorming.
NB. Enkele aandachtspunten
Isolatieglas en glas-in-lood: een effectieve oplossing
Het plaatsen van glas-in-lood in de spouw van isolatieglas (Optie 7) wordt tegenwoordig veel toegepast. Deze methode biedt een goede isolerende werking, maar het is belangrijk om te realiseren dat er een risico bestaat op lekkage, zelfs wanneer het assemblageproces door een gespecialiseerd bedrijf wordt uitgevoerd.
Voorkom problemen met een alternatieve oplossing
Om mogelijke problemen zoals lekkage te voorkomen, wordt Optie 6 aanbevolen: het plaatsen van glas-in-lood aan de binnenzijde tegen isolatieglas. Een bijkomend voordeel van deze opstelling is dat het glas-in-lood fraaier zichtbaar is vanuit de binnenkant van de woning. Houd er echter rekening mee dat het glas-in-lood vanaf de buitenkant minder goed te zien zal zijn.
Onderhoud en schoonmaak van glas-in-lood constructies
Bij constructies met een spouwruimte, zoals bij voorzet- of achterzetbeglazing, is het belangrijk om te bedenken dat de spouwruimte na verloop van tijd kan vervuilen. Daarom is het essentieel dat de beglazing of het glas-in-lood eenvoudig verwijderd kan worden voor schoonmaak en onderhoud.
Luchtvochtigheid en binnenklimaat
Bij iedere aanpassing aan je ramen, zoals het plaatsen van isolatieglas of het verbeteren van isolatie met glas-in-lood, moet je goed letten op de luchtvochtigheid in de leefruimte. Te goed geïsoleerde ramen in combinatie met onvoldoende ventilatie kunnen ervoor zorgen dat vocht neerslaat op andere delen van de woning, wat kan leiden tot een ongezond binnenklimaat. Bij gebrandschilderd glas-in-lood spelen bovendien extra factoren een rol bij de keuze van de beste oplossing.
Voor- en nadelen van glas-in-lood oplossingen
Helaas brengt elke aanpassing aan traditioneel geplaatst glas-in-lood zowel voordelen als nadelen met zich mee. Hoewel isolatieoplossingen de energie-efficiëntie van je woning verbeteren, kunnen ze de authentieke uitstraling en sfeer van het glas-in-lood in meer of mindere mate aantasten.
Proefopstelling voor glas-in-lood isolatie
Het is vaak aan te raden om een proefopstelling uit te voeren voordat je een definitieve keuze maakt. Hiermee krijg je een goed beeld van zowel het isolerende effect als de esthetische gevolgen van de aanpassing op het totaalbeeld van je ramen.
Vergunningsplicht voor monumenten
Bij het aanpassen van glas-in-lood ramen in monumentale panden is een vergunning vereist. Neem contact op met je gemeente om meer te weten te komen over de vergunningsprocedures voor jouw woning.
Neem contact met ons op voor advies
Benieuwd naar de beste oplossing voor jouw glas-in-lood ramen? Neem gerust contact met ons op om de verschillende opties door te nemen en advies op maat te krijgen.
Klik hier voor een technische toelichting over luchtvochtigheid